تروریسم امروز فراتر از یک پدیده امنیتی، به یک دکترین تهاجمی علیه بنیان‌های نظم و توسعه کشورها تبدیل شده است.
به گزارش بخش پژوهش مرکز فرهنگی-مطالعاتی فراق، در معماری نوین تهدیدات بین‌المللی، پدیده تروریسم از یک کنش صرفاً تاکتیکی به یک ابزار راهبردی در چارچوب جنگ نیابتی تغییر ماهیت داده است. این تحول مفهومی، امروز تروریسم را به مولفه‌ای پایدار در مواجهه دشمنان با ایران قوی تبدیل کرده که با حفظ انکارپذیری برای آنان، امکان تحمیل بالاترین هزینه‌های اقتصادی، انسانی و سیاسی را با کمترین مخاطره فراهم می‌آورد.
بر اساس تحلیل‌های ارائه شده در نشست‌های تخصصی، تروریسم به عنوان یک سلاح اقتصادی غیرمستقیم عمل می‌کند. این پدیده با ناامن‌سازی محیط‌های کلیدی توسعه‌ای و نقاط استراتژیک اقتصادی مانند بنادر و مناطق آزاد، مانع از جذب سرمایه‌گذاری شده و در عمل، توسعه اقتصادی را هدف قرار می‌دهد. این راهبرد در نهایت به تحمیل هزینه‌های نامتقارن دفاعی و انحراف منابع کشور از مسیر پیشرفت می‌انجامد.
گذار از تروریسم سنتی به تروریسم ترکیبی مدرن
تحلیل‌گران به تفاوت ماهوی میان تروریسم سنتی و تروریسم ترکیبی مدرن اشاره دارند:
– تروریسم سنتی: محدود به فضای فیزیکی و متمرکز بر اهداف تاکتیکی
– تروریسم ترکیبی مدرن: تلفیق عملیات فیزیکی با حوزه‌های سایبری، اطلاعاتی، رسانه‌ای و شناختی
در این مدل نوین، هدف عملیاتی از صرف کشتار به افزایش تأثیرات ثانویه و سیستمی تغییر یافته است. تروریست ترکیبی به دنبال ایجاد شکاف‌های عمیق اجتماعی و سیاسی است تا بیشترین خوراک را برای عملیات شناختی دشمن فراهم کند.
ابعاد چندلایه تهدید تروریستی
تروریسم مدرن در سه بعد اصلی عمل می‌کند:
– بعد اقتصادی: هدف قرار دادن زیرساخت‌های حیاتی و نقاط استراتژیک اقتصادی
– بعد اجتماعی: تمرکز بر گسل‌های هویتی و اختلافات قومی-مذهبی برای تضعیف یکپارچگی ملی
– بعد روانی: تخریب اعتماد عمومی به توانمندی دولت در تأمین امنیت
راهبرد مقابله: ضرورت اتخاذ رویکرد ترکیبی-جامع
مواجهه مؤثر با این تهدیدات چندوجهی، مستلزم اتخاذ یک راهبرد ترکیبی-جامع در چهار حوزه است:
– تقویت راهکارهای عملیاتی مقابله
– فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی عمومی نسبت به تهدیدات
– تولید خروجی‌های راهبردی و دانش‌بنیان
– ایجاد هم‌افزایی و اشتراک دانش بین نهادهای امنیتی و پژوهشی
تروریسم امروز فراتر از یک پدیده امنیتی، به یک دکترین تهاجمی علیه بنیان‌های نظم و توسعه کشورها تبدیل شده است. درک این تحول راهبردی و طراحی سازوکارهای مقابله‌ای متناسب با آن، ضرورتی انکارناپذیر برای حفظ امنیت ملی و تداوم مسیر توسعه است. تجربه تاریخی ایران به عنوان یکی از بزرگترین قربانیان تروریسم در جهان، نشان می‌دهد که مقابله با این پدیده نیازمند عزمی ملی و رویکردی همه‌جانبه است.
انتهای پیام
