گروه دین و اندیشه فراق؛
امام حسن مجتبی(ع) در اوج حضور نفاق در جامعه اسلامی خلافت را بر عهده گرفتند و با پدیده اشرافی‌گری و از سویی دیگر نفاق مواجه بودند که باید با آن مبارزه می‌کردند.
حسن بن علی بن ابی‌طالب(ع) معروف به امام حسن مجتبی دومین امام شیعه و بزرگ‌ترین فرزند امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) است که در ۳۷ سالگی به خلافت رسید و در سال ۴۱ ه.ق با معاویه، صلح کرد.
دوره خلافت دومین امام شیعیان ۶ ماه و سه روز طول کشید. امام حسن(ع) پس از صلح، به مدینه رفتند و ده سال در آنجا بودند تا اینکه به شهادت رسیدند و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شدند.
عهده‌داری امامت و خلافت و تلاش در جهت اتحاد و همبستگی میان مسلمانان که در نهایت منجر به صلح با معاویه شد، تصویری کلی از شخصیت بردبار امام حسن مجتبی(ع) به دست می‌دهد.
دوران خلافت و صلح امام حسن(ع) با معاویه از مهمترین رخدادهای حیات ایشان و نیز صدر اسلام بود که هم در زمان خود ایشان سبب اتحاد شد و هم به مثابه آموزه‌ای دینی و اخلاقی در طول تاریخ مسلمانان، به‌ویژه شیعیان، بر چگونگی رویکرد به برخی مفاهیم اساسی مانند اقتدار، جنگ و صلح، تأثیر گذاشت.
امام حسن(ع) شبیه‌ترین مردم به رسول خدا(ص) در خوی، رفتار و سیادت بود. از پیامبر(ص) نقل شده است که خطاب به وی فرمود: «ای حسن، تو از جهت آفرینش(صورت) و اخلاق(سیرت و رفتار) شبیه من هستی».
امام حسن(ع) با اشرافی گری بنی امیه و نفاق و درویی مواجه بودند و رویارویی با کسانی که از ارزش‌های دینی در جهت اهداف دنیوی سوء استفاده می‌کردند در این شرایط سخت‌تر بود.امام حسن(ع) در عین حال به فکر فقرا بودند و همچنین مستضعفان، کسانی که حقشان ضایع شده بود که این بعد کریمیت امام(ع) را نشان می‌دهد.
صلح امام
مهمترین حادثه در زندگی امام حسن علیه‌السلام جریان صلح معاویه با آن حضرت است. تحلیل این حادثه ضروری به نظر می رسد زیرا خود امام صلحش را حجتی بر آیندگان می‌داند؛ یعنی بر اساس عملکرد حضرت، وظیفه انسان نیز در شرایط مشابه با آن زمان، صلح و مصالحه است.
بررسی مقدمات و شرایط و عللی که صلح را ایجاب کرد و دقت در کیفیت وقوع صلح و مواد صلحنامه و موشکافی نتایج شیرین صلح برای جناح حق و ضربه‌های سهمگین آن بر جناح باطل به‌خوبی روشن می‌کند که صلح آن حضرت در حقیقت انقلاب سبزی بود که زمینه انقلاب سرخ حسینی را فراهم ساخت و این حرکت به جا در کنار آن جنبش ظلم‌ستیزانه، پایه‌ریز انقلاب علمی امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام در عصر طلایی خلأ انتقال قدرت از بنی‌امیه به بنی‌عباس گشت و به این ترتیب، اسلام ناب محمدی که در تشیع جلوه‌گر بود، نهال خود را آبیاری نمود و به درخت تنومندی تبدیل کرد.
تمامی تلاش امام حسن پس از قبول صلح این بود که فواید مورد نظرش را از صلح به نتیجه برساند و بر این اساس در تمام این مدت به حفظ نیروهای کیفی و خالص ، بازسازی نیروهای خسته و وازده و تفسیر صحیح اسلام پرداخت.
تلاش موفق امام حسن برای به‌کرسی نشاندن اهداف صلح باعث شد که معاویه طرح قتل حضرت را پیگیری نماید تا بتواند به خواسته دیرین خود یعنی تبدیل خلافت اسلامی به سلطنت موروثی، جامه‌ی عمل بپوشاند. به این ترتیب سمی مهلک تهیه کرد و آن را توسط همسر آن حضرت به او خوراند.
حضرت پس از مدتی درد و رنج، در روز ۲۸ ماه صفر سال ۵۰ هجری به لقاء الله شتافت.
برادرش امام حسین علیه السلام، جنازه‌ی او را پس از تغسیل و نماز برای دفن به سوی مسجد و روضه پیامبر برد ولی سرانجام بر اثر ممانعت بنی‌امیه در بقیع به خاک سپرد.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم سال‌ها پیش از شهادت امام حسن فرموده بود : « هر کس بر حسن گریه کند، چشمش روزی که دیده‌ها کور می شوند (روزقیامت)، کور نمی شود و هرکس در مصیبت او اندوهگین شود، روزی که همه دلها اندوهگین است، غم و اندوهی ندارد. زیارت حسن مایه‌ی استواری قدم‌ها در قیامت است.»
انتهای پیام
