عشق ، عاشق ، معشوق واژه‌هایی که هرچند غریبه می آیند اما آشنا می شوند ودرپیوند زمان با بشر همراه وهمزبان بودهاند. شیدایی وشیفتگی را سرود ونغمه از دل شیرین وفرهاد و لیلی ومجنون و هزاران عاشق دارند روزگار خواسته وناخواسته برقلب خود تبش از عشق عاشق دارد. اما کنار یاد عاشقان ، عاشقانی بیدار چهره ولب سخنگو بررویش زمین بر نگاه دلبران لبخند می زنند و برخود می با لند وزمزمه می کنند، آهای آدمها کجایید؟ که از عشق، کمر خم کرده اید و روزگار سراب ،برمژگانتان نوید از اشک وسوگندی از کلام یار دارد، اما عشق ما هدیه ای از دل خاک بر سفره زمین ونگین های رنگین بر دستان معشوق دارد. بنفشه های جوان برلب جویبار بر عشق خود می نازند بر آفتاب رخشان ناز ووقار می فروشند که از راه دور آمده ایم برای رقص بهار لباس نو پوشیده ایم، پیک صبا با حد یث عشق ودرد دوری فغان دارد.
بیدها سجودکنان،مجنون تر از دیروز برآینه رود، چهر ه خود را جوانتر بر ماهی های عاشق می بینند و درختان کمر کبود برانگشتا ن خود شکوفه های سفید ،برف نما را آویزان کرده اند، بازار روزگار، فخر ونمایش جوانی وزیبایی است اینگونه تصور می شود، که زمستان را درخواب نبوده اند بلکه به خیال دیدار یار هر لحظه حدیث عشق می بافته ا ند تا با جلوه ای شگفت، باوری نو بسرایند، اینجاست که دیگر حسادت زمستان سخن از زیبایی روز وفریاد عاشقان دارد ، شب است وپویای بهار غزل می خواند ، زمستان خسته ازبلندی شب ،خود بر تار روزگار می نوازد و ستاره به یاری زمان از گفته شاعر شیرین سخن می خواند،
چون تو شدی پیر ، بلندی مجوی
کانکه زتو زاد ، بلند آن شود
روز ، نبینی چو به آخر رسد
سایه هر چیز دو چندان شود ( سنایی )
این همه رجز خوانی شب وروز حکایت ازچیست ؟ حکایت از رازی که دردل طبیعت نهفته است وهر بهار ازدل زمین سر بیرون می آورد وایرانیان مردمانی از سرزمین شورو هیاهو را برآن می دارد تا باری دیگر این آیین دیرینه خود را جشن بگیرند وبرابری شب وروز ، نخستین روز از ماه فروردین را گواهی برتوانا بودن خالق یکتا بدانند ، سخن از نوروز است ، نوروزی که برای ما آفتخار آفرین است ، نوروزی که یکی از سنت ها و آیین های نیکوی ایرانیان را در دل تاریخ اسلام چنان جای داد تا درخشش آن ، ماندگار تر از دیروز شود همانگونه که معلی ( یکی از یارا ن امام صادق (ع ) از قول این بزرگوار این گونه نقل کرده اند که: نوروز روزی است که خداوند درآن از بندگا نش پیمان گرفت تا او را بپرستند وذره ای به او شرک نورزند ؛ نوروز نخستین روزی است که خورشید درآن درخشید ، نوروز روزی است که در آن پیامبر اسلام در غدیر خم برای امیر المومنین ( ع ) از ا مت بیعت گرفت . آری اگر اندکی بر آیین طبیعت بیاندیشیم ، می یابیم سراسر بهانه شکفتن از حالتی به حالت دیگر است ؛ می آموزیم درسی از آموزهای کردگار برتخته سیاه روزگار که چگونه الهامی است از رسیدن بهار پس از زمستان ، و گذر از غم برای شادی ، که زبان تاریخ گذشته نوروز، هم اینگونه بیان می دارد ، ایرانیا ن با ستان مراسمی به نام فروردگان داشته اند که در پایان سا ل وبه مدت ده روز برگزار می کردند که ظا هرآ روزهای عزا وماتم بوده ،چنانچه بیرونی روزهای آخر سا ل در نزد سغدیان را اینگونه می نویسد : اهل سغد برای اموات قدیم خود گریه ونوحه سرایی می کردند وچهر های خود را می خراشیدند …( آثار البا قیه ص ۲۳۵) و ظاهرا به همین علت جشن نوروز که پس از آن می آمد روز شادی بزرگی بوده است . ناگفته نماند که در بین ایرانیان از عهد کهن تابه امروزجشن نوروز پیوسته برگزار شده است حتی مخالفت برخی از حکما هم نتوانست این جشن را ازبین ببرد اما این روز نو، دستخوش تغییراتی شده ولی تاکنون فراموش نشده است .در عهد ساسانیان نوروز، روز اول سال ایرانی ونخستین روز فروردین ماه در اول فصل بهار نبوده است ، بلکه مانند عید فطر و عید اضحی ، در روزهای گوناگون سا ل در گردش بوده است که در سال یازدهم هجرت که مبدا تاریخ یزدگردی ومصادف با جلوس یزدگرد پسر شهریار آخرین پادشاه ساسانی است ، نوروز در شانزدهم حزیران رومی یعنی نزدیک به اول تابستان بوده وازآن تاریخ به بعد به‌تدریج هر چهار سال یک روز عقب تر مانده ، تادر حدود سال ۳۹۲هجری قمری ، نوروز به اول حمل رسید ودر سال ۴۶۷هجری قمری نوروز در ۲۳ برج حوت یعنی ۱۷ روز به پایان زمستان واقع شد در این هنگام جلاالدین ملکشاه سلجوقی)۴۸۵-۴۶۵(ترتیب تقویم جدید جلالی رابنا نهاد ونوروز را در روز اول بهار که موقع نجومی تحویل آفتاب به برج حمل است ، ثابت نگا ه‌داشت وسا ل آریایی همچنان با بهار آغار شد وبهار با فروردین ونخستین روز فروردین نوروز شد که این روز با مراسمی خاص همراه شد .
درباره نوروز چنین نقل کردند : هرگاه نوروز شود غسل کن و پاک ترین پیراهنت را بپوش و با خوشبو ترین عطرها یت خود را خوش بو کن و آن روز را روزه باش ، پس خواندن نماز های نافله و ظهر و عصر ، چهار رکعت نماز بخوان ، در رکعت اول پس از حمد ده بار سوره قدر ( انا انزلناه فی لیله القدر ) در رکعت دوم پس از حمد ده بار سوره کافرون ( قل یا ایها الکافرون ) در رکعت سوم پس از حمد ده بار سوره توحید ( قل هو الله احد ) در رکعت چهارم پس از حمد ده بار سوره فلق ( قل اعوذ برب الفلق ) وده بار سوره نا س ( قل اعوذ برب الناس ) را بخوان پس از چهار رکعت نماز ، سجده شکر به جا آور ودرآن دعا کن که گناهان توآمرزیده شود . چه خوب است از نوروز درس بگیریم از جابجایی زمستان وبهار وبریاد بیاوریم که شاید روزگار در نوروز دیگرمارا در جایگاهی که در این نوروز خوشایند دیگری نیست قرار دهد پسمی طلبد، اندوخته ای از هم زبا نی وهمیاری به همراه داشته باشیم ، وبدانیم که نوروز ایرانیان برمبنای خوش گذرانی ولذت نبوده است بلکه آئینی است برای فراموش نکردن یگدیگر وشادبودن درکنار باهم بودن ودرنهایت آغاز زمان دیگر برای ثبت فا صله کمتر برای رسیدن به مقصد ، هنوز هم دیر نیست می توانیم به چشمان منتظر آرامشی دیگرببخشیم وبا یگدیگر سفره هفت سینی از سلامت ، سعادت ، سربلندی ، سیادت ، سخاوت ، سیاحت وسپید روزی داشته باشیم ، ودر قلبمان از یکتا معبود بخواهیم برای دیگران آنچه را که برای خود می خواهیم .
۱ـ فرهنگ فارسی ،محمد معین
۲ـ تازیانه های سلوک ، دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی ، انتشارات آگاه
۳ـ اسلام وایران ، دکتر محمد رضا افتخار زاده ، انتشارات رسالت قلم
یادداشت از زهرا جلوداریان
انتهای پیام
