تخت روانچی: کشورهای اروپایی بالاخره تکلیف خودشان را با تروریسم روشن کنند

گفت و گوی دیپلمات با مجید تخت روانچی

مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در گفت و گو با ماهنامه ایرانی «دیپلمات» از روابط ایران با اروپا می گوید. اینکه هم اکنون در چه مرحله ای قرار دارد و چه چشم اندازی برای آن در دوره پساتحریم متصور است. وی معتقد است که اروپا باید تکلیف خود را با تروریسم و مهمتر از آن سازمان مجاهدین خلق روشن سازد. تخت روانچی می گوید که بهبود روابط تهران با کشورهای اروپایی محدود به حوزه اقتصاد نیست و گفت و گو در جایگاه برابر در موارد بسیاری شدنی است. در ادامه بخشی از گفت و گوی ماهنامه ایرانی «دیپلمات» با مجید تخت روانچی آمده است:

یکی از مشکلات و چالشهای بزرگی که در روابط با اروپا، به خصوص بریتانیا، فرانسه و آلمان وجود دارد، فعالیت گروه تروریستی مجاهدین خلق در اروپا است. این امر به هر حال میتواند به نوعی به رابطه ما صدمه بزند چون آنها فعالیت های مستمر علیه کشورمان دارند. وزارت امور خارجه برای کنترل یا حل این موضوع چه اقداماتی را انجام داده یا در دستور کار دارد؟

نمیشود گفت گروهی تا دیروز سازمان تروریستی بوده و از امروز سازمان تروریستی نیست. چنین اتفاقاتی نشانه برخورد سیاسی با موضوع است. یکی از ایراداتی که ما به کشورهای اروپایی داریم و خیلی شفاف و روشن هم با آنها مطرح میکنیم، نوع برخوردشان با پدیده تروریسم و به طور مشخص سازمان منافقین است. اینها ادعا دارند که با تروریسم مبارزه میکنند؛ مثلا میگویند داعش این طور و القاعده آن طور است، ولی وقتی به این سازمان میرسد میبینیم که خیلی راحت چشمشان را میبندند و اجازه فعالیت میدهند و حتی آنها را از فهرست گروههای تروریستی خارج میکنند. درحالیکه اگر واقعا بنا باشد برخورد صادقانه ای با این قضیه صورت بگیرد، خود آنها میدانند که چه جنایاتی توسط این گروه انجام شده و همکاری های آنها با صدام در طول جنگ تحمیلی و سالهای بعد از آن، به چه نحو بوده است. این یکی از موضوعاتی است که ما فکر میکنیم کشورهای اروپایی باید تکلیف خود را درباره آن روشن کنند، آنها باید با تکلیف خود را قضیه تروریسم روشن کنند. بعضی بهانه هایی می آورند ولی این بهانه هایی که در ارتباط با برخورد نرم با این سازمان مطرح میشود به نظر ما واقعا هیچ توجیهی ندارد و حاکی از برخورد دوگانه است که باید تغییر پیدا کند.

در دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی شاهد برخورد کشورهای اروپایی به خصوص کشورهایی مانند فرانسه با جریان منافقین بودیم؛ از جمله بازداشت سرکرده این گروه. با توجه به بهبود روابط بین ایران و اروپا، میتوانیم شاهد چنین اقداماتی در اروپا علیه این گروهک تروریستی باشیم؟

اینکه ما برای برخورد کشورهای اروپایی با اینها برنامه داشته باشیم، موضوع بحث ما نیست. ما میگوییم این کشورها به عنوان یک کار اصولی، نه در حرف، بلکه در عمل باید با پدیده تروریسم مقابله کنند. تروریسم خوب و بد وجود ندارد. اگر باید با تروریسم مقابله شود، باید با هر نوع فعالیت تروریستی مقابله شود؛ چه این فعالیت تروریستی توسط داعش انجام گیرد، چه توسط القاعده و چه توسط منافقین. کشورهایی که ادعا دارند که در روابط خارجی آنها اصولی برقرار و حاکم است، باید ادعایشان را در عمل نشان دهند. این چیزی است که ما مطرح میکنیم.

ولی متاسفانه شاهد روابط بسیار نزدیکی بین این جریان و به طور مثال سوسیالیست های فرانسوی یا حضور جدی این جریان در پارلمان اروپا هستیم و به نظر میرسد جمهوری اسلامی باید اقداماتی در این زمینه انجام دهد.

ما در گفتگوهایی که با کشورهای اروپایی داشتیم، مطرح کردیم که شما بالاخره باید تکلیف خود را با این پدیده روشن کنید. البته عرض کنم که دلیل مطرح شدن این موضوع، این نیست که ما نگرانی هایی از نظر امنیتمان داشته باشیم. امنیت در کشور برقرار است. بحمدالله ایران یک کشور امن در این منطقه آشوبزده است. هرطرفی را که دوروبر ما میبینید گرفتار آشوب و بلوا و سروصدا است، اما ما الان سطح امنیت بسیار بالایی داریم. ولی نکته این است که به خاطر اینکه این کشورها ادعای مبارزه با تروریسم دارند؛ ما میگوییم این ادعا باید در عمل ثابت شود.

یکی از نکات مهم روابط با اروپا، روابط بین ایران و بریتانیاست. بعد از حمله سفارت بریتانیا به ایران کمتر کسی انتظار داشت که روابط اینقدر سریع و بهتندی بهبود پیدا کند. برخی اعتقاد دارند که حضرتعالی مغز متفکر بهبود روابط هستید و توانسته اید در این زمینه اقدامات موثری انجام دهید. پروژه وزارت امور خارجه برای بهبود روابط با بریتانیا چه هست و چطور توانست کار را تا اینجا به پیش ببرد؟

در ارتباط با بحث بریتانیا؛ برگردیم به اینکه موضوعات مختلفی که ما و اروپا برای بحث داریم، به ما دیکته میکند که بتوانیم با کشورهای دیگر تعامل داشته باشیم. عرض کردم روابط ما با بعضی از کشورهای اروپایی نزدیکتر و صمیمیتر است و با بعضیها مقداری فاصله دارد. واقعیت این است که ما با انگلیس- به دلایلی که الان وقتش نیست وارد شوم- سابقه تاریخی ای داریم که در بعضی موارد تلخ است. اگر بخواهیم بر سابقه تاریخی دست بگذاریم، دلنشین نخواهد بود.

آیا همکاری های اقتصادی و منطقه ای به زودی بین ایران و بریتانیا شروع می شود؟

صحبتهایی هست که هیات های اقتصادی از دوطرف تبادل شوند و رفت و آمد های سیاسی انجام گیرد. فکر میکنیم به مرور زمان با انگلیسی ها هم در زمینه مسائل تجاری و هم در زمینه مسائل دیگر دوجانبه و منطقه ای این دیالوگ را داشته باشیم.

در دوره دولت پیشین به دلیل برخی تحریم ها و اینکه روابط سیاسی مان با جهان بد شد، روابطمان با روسها به گونه ای از تعادل خارج شد. ما اینقدر به روسها یا چینی ها نزدیک شدیم که توازن در سیاست خارجی مان را از دست دادیم. وزارت امور خارجه در دوره جدید چه برنامه ای برای متوازن نگه داشتن روابط دارد؟ آیا میخواهد از طریق کشورهای اروپایی یا بهبود روابط با کشورهای متنوع این توازن را ایجاد کند؟

اشاره کردید به دوره قبل که روابط اقتصادی ما با چین و روسیه بیشتر شد. این یک واقعیت است، ولی واقعیتی است که ما مسئولش نبودیم. وقتی کشورهای اروپایی ایران را تحریم میکنند، ما نمیتوانیم دست روی دست بگذاریم و بگوییم چون ما را تحریم کردند دیگر کاری نمیکنیم. در ان شرایط با کشورهایی که میتوانند با ما رابطه اقتصادی سالمی داشته باشند شروع به کارکردن میکنیم. به طور مثال، شاید تا ده سال پیش با چین در زمینه خودرو همکاری نداشتیم ولی الان میبینید که همکاری داریم. وقتی میبینیم مثلا فرانسویها عقب میکشند، ما نمیتوانیم صنعت خودروسازیمان را تعطیل کنیم؛ مجبوریم برویم و با کشورهای جدید شروع به کارکردن کنیم، چیزی که در دوره تحریم اتفاق افتاد. از الان به بعد دو نکته هست که به نظر من باید مورد تاکید قرار بگیرد؛ یکی اینکه شرکایی که با ما کار میکردند در زمان سختی بود. ما این را نمیتوانیم فراموش کنیم. یک واقعیتی است که کشورهایی را که در طول تحریم خوب کار میکردند، نمیتوانیم فراموش کنیم. ولی واقعیت دیگری هم هست که سیاست اقتصاد خارجی ما سیاستی است که برمبنای یک اقتصاد تجارت آزاد دنبال خواهد شد؛ یعنی انتخاب های مختلفی پیش روی ما قرار خواهد گرفت.

(پایان)