«ظهور کودک تروریست»، «کودکان داعشی»، «کودکان قربانی فرقه تروریستی منافقین» این‌ها بخشی از تیترهایی رسانه‌های خبری در چند سال اخیر است.
تیترهایی که نشان‌دهنده سوءاستفاده گسترده گروه‌های تروریستی از کودکان است. مروری بر سابقه گروه‌های تروریستی در چند دهه اخیر نشان‌دهنده سوءاستفاده گسترده آن‌ها از کودکان هست. به‌عنوان مثال منافقین در اوایل انقلاب اسلامی از کودکان برای انجام عملیات تروریستی سو استفاده می‌کرد. همچنین این سازمان بعد از ورود به عراق و استقرار در پادگان اشرف به‌منظور پرورش افرادی مطیع به‌مرور تضعیف پیوندهای خانوادگی و جداسازی کودکان از والدین آن‌ها را به اجرا گذاشت به‌طوری‌که این گروه بعد از مدتی تحت عنوان حفظ کودکان از مخاطرات جنگ خلیج‌فارس آن‌ها را از خانواده‌ها جدا و روانه کشورهایی اروپایی کرد. بر اساس گزارش‌های اعضای جداشده و حتی نهادهای اروپایی بسیاری از این کودکان که به خانواده‌های هواداران منافقین سپرده‌شده بودند، مورد سوءاستفاده قرار گرفتند. البته کودکانی نیز که بعد مدتی به عراق بازگشتند باهدف انجام فعالیت‌های تروریستی تحت شست و شوی مغزی قرارگرفته و هرگونه پیوند آن‌ها با والدینشان قطع گردید.
بااین‌حال چندی است که مسئله سوءاستفاده تروریست‌ها از کودکان بیشتر موردتوجه قرارگرفته است به‌طوری‌که امروز یکی از دغدغه‌های مطالعاتی دانشگاه‌ها بررسی این مسئله است؛ اما چه مسئله‌ای سبب توجه بیشتر به سوءاستفاده تروریست‌ها از کودکان شده است؟ تغییر شیوه‌های گروه‌های تروریستی در حوزه سوءاستفاده از کودکان یکی از مهم‌ترین مواردی است که خطرات را بیش از گذشته افزایش داده است. اگر تا پیش از این کودکان وابسته به اعضای سازمان‌های تروریستی در معرض سوءاستفاده آن‌ها بودند، امروز گسترش ابزارهای ارتباطاتی مانند اینترنت، اینستاگرام، توییتر و… سطح آسیب‌پذیری کودکان را به‌شدت افزایش داده است.
در حال حاضر گروه های تروریستی با سرمایه‌گذاری وسیع بر فضای مجازی و تولید محتواهایی مختلف سعی می‌کنند تا نظر کودکان را جلب کرده و آن‌ها را جذب فعالیت‌های خود کنند. در همین راستا داعش در زمان فعالیت خود در سوریه و عراق توانست صدها کودک که هنوز به سن قانونی نرسیده بودند را از طریق فضای مجازی جذب کرده و سپس از آن‌ها برای انجام عملیات تروریستی استفاده کند. نکته‌ای که در خصوص کودکان داعشی وجود دارد، جذب کودکان اروپایی توسط این گروه بود. این گروه توانست با استفاده از فضای مجازی نظر کودکان اروپایی زیادی را برای ورود به داعش جذب کند. (مراجعه شود به کتاب ده روز با داعش، نوشته یورگن تودنهوفر)
البته این مسئله فقط شامل حال گروه داعش نمی‌شود و سایر گروه‌های تروریستی مانند منافقین نیز در حال تلاش برای جذب و سوءاستفاده از کودکان در فضای مجازی هستند. به‌عنوان‌مثال فرقه رجوی با ایجاد گروه‌های مختلف در فضای مجازی و تولید محتواهای به‌ظاهر جذاب سعی می‌کند تا در ابتدا با گروه‌هایی مختلف اجتماعی و ازجمله افرادی که به سن قانونی نرسیده‌اند، ارتباط برقرار کرده و سپس به‌مرور بعد از محک زدن، آن‌ها را جذب کند.
البته در مواردی نیز که سازمان امکان جذب کودکان را نداشته سعی کرده تا از آن‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده کند. در موارد دیگری نیز سازمان سعی کرده تا با تطمیع و یا تهدید خانواده‌هایی که با کودکان آن‌ها ارتباط برقرار کرده است، آن‌ها را نیز به خدمت سازمان درآورد. به نوشته بنیاد هابیلیان، بررسی‌های یک تحقیق نشان می‌دهد که هویت‌های ساختگی فرقه تروریستی رجوی در تلگرام، توییتر و اینستاگرام معمولاً در بازه سنی بین ۱۵ تا ۳۰ سال تعریف و عکس‌های مورداستفاده نیز معمولاً به‌گونه‌ای گزینش می‌شوند که برای این رده سنی جذاب و محرک باشند. کاربرانی هم که فریب این تکنیک عوامل منافقین را در فضای مجازی می‌خورند افرادی با سنین پایین در حدود ۱۵ تا ۲۳سال هستند که به‌سرعت درگیر احساسات و عواطف شده و توانایی شناخت فریب هویت‌های مستعار و ساختگی عوامل منافقین را ندارند.
عادی‌سازی خشونت یکی از دیگر اقداماتی است که سازمان‌های تروریستی در فضای مجازی انجام می‌دهند. درحالی‌که تمامی کشورها و سازمان‌های بین‌المللی بر پرهیز از دسترسی کودکان از فیلم‌ها و تصاویر خشونت‌آمیز و جنسی تأکید دارند، سازمان‌های تروریستی این محتواها را در دسترس کودکان قرار داده و سعی می‌کنند تا از طریق برانگیختن احساسات آن‌ها که معمولاً در دوران حساس نوجوانی هستند، آن‌ها را جذب کنند.
براین اساس به نظر می‌رسد اکنون‌که سازمان‌های تروریستی شیوه‌های خود را برای جذب کودکان تغییر داده‌اند، ضروری است که دولت‌های مختلف با آگاه‌سازی خانواده‌ها و همچنین اخذ تصمیم‌های لازم برای حفاظت از کودکان این اقدامات آن‌ها را خنثی کرده و از افرادی که به سن قانونی نرسیده‌اند حفاظت کنند.
گزارش از: دکتر سیدمحسن موسوی‌زاده
انتهای پیام
