معامله هیلاری کلینتون با آلبانی

تضمین می کند که اعضای مجاهدین خلق (فرقه رجوی)

همچنان تروریست بمانند.

موضوع: حقوق بشر

نوشته: مسعود خدابنده

۱۸ آوریل ۲۰۱۶

چه زمانی یک تروریست، که نمیخواهد دیگر تروریست باشد، همچنان تروریست باقی می ماند؟

پاسخ به این معمای پیچیده میتواند در کمال تعجب ساده باشد: این در حالتی است که آنان مجبور میشوند تا در یک گروه تروریستی باقی بمانند زیرا که بعد از فرار هیچ جای امنی برای آنان وجود ندارد.

بحثی در اروپا و آمریکای شمالی به طور عام در خصوص جداشدگان از یک سازمان تروریستی در جریان است که وقتی میخواهند به وطن خود در غرب بازگردند با آنان چگونه باید رفتار کرد. برخی میگویند که به دلایل امنیتی باید یا از ورود آنان جلوگیری نمود یا آنان را تحت پیگرد قانونی قرار داد و هر کجا که میسر باشد آنها را زندانی نمود تا درسی برای دیگران باشد. برخی دیگر، معمولا متخصصینی که درک میکنند جذب فریبکارانه فاکتور بزرگی در پیوستن این افراد به تروریسم است، و فعالانی که رویکرد انسانی و نجات بخش بیشتری دارند میگویند که: “اجازه دهید این افراد به وطن خود بازگردند، اگرچه لازم است محدودیت های شدیدی بر زندگی و فعالیت های آنان اعمال گردد، و آنها را تحت برنامه های بازپروری قرار دهید.”

بهرحال آنچه که این بحث بدان نمی پردازد اینست که مقدمتا چقدر ممکن است تا واقعا بتوان از یک گروه تروریستی فرار کرد. اگر بر فرض در الرقه (شهری در سوریه که هم اکنون پایگاه داعش است) باشید، چگونه به سلامت از گروه خارج میشوید؟

در این محتوا سرنوشت تعدادی از ایرانیان، که بدون حمایت مالی یا محل اقامت در آلبانی ساکن شده و قادر به دریافت خدمات پناهندگی نیستند، رویکرد غرب به مسئله تروریسم را تحت الشعاع قرار میدهد.  

ساده است که مسئله اعضای سابق مجاهدین خلق احسان بیدی و سیاوش رستار را یک مسئله داخلی و یک مشکل فردی قلمداد کرد. ولی وقتی وارد جزئیات میشویم، تماما به این مربوط میشود که آمریکا و غرب با مجاهدین خلق همدست شده اند تا افراد را مجبور سازند تا در درون یک گروه تروریستی بمانند زیرا ما هیچ کمکی به آنها، چنانچه خارج شوند، نمی کنیم. قطعا این راه حلی برای مقابله با تروریسم نیست – طرح جایگزین اینست که: تمامی آنها را وادار به ترک گروه نمائیم – ولی یک رویکرد ساده تر نسبت به جداشدگان واقعی میتواند یک فاکتور اصلی برای درک سلطه ای که چنین گروه هائی بر اعضای خود دارند شود.

سه سال پیش، احسان بیدی همراه با اعضائی دیگر از مجاهدین خلق به آلبانی برده شد. ولی بیدی در آن زمان وقتی به آلبانی رسید یک عضو جداشده بود؛ برای وی ممکن نبود که وقتی در عراق بودند از گروه فرار کند. به محضی که به آلبانی رسید از آنان جدا شد. از آن زمان، او با امکانات جزئی که کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان در اختیار او قرار میداد زندگی میکرد. ناگهان در اواخر ماه مارس سال جاری تمامی این کمک ها قطع گردید. او و امثال او در شرایط نداری شدید قرار گرفتند.

آنچه که بیدی و تعداد دیگری از جداشدگان نمی دانستند این بود که تحت توافق سال ۲۰۱۳ که بین وزیر خارجه سابق آمریکا هیلاری کلینتون و نخست وزیر وقت آلبانی سالی بریشا صورت گرفت، اعضای مجاهدین خلق از اردوگاه لیبرتی در عراق به تیرانا در شرایطی منتقل شدند که رسما شرایط پناهندگی نداشتند و وابسته به مجاهدین خلق مریم رجوی برای اقامت و مخارجشان تا زمانی که در آلبانی هستند بودند. جای تعجب است که نه دولت آلبانی و نه کمیساریا هیچ تعهدی در قبال این افراد به عنوان پناهنده ندارند. تمامی این افراد نه به عنوان پناهنده بلکه به عنوان اعضای فعال یک سازمان تروریستی منتقل شدند. در حقیقت، بخشی از این توافق توسط کلینتون این بود که مجاهدین خلق از لیست تروریستی ایالات متحده خارج میشوند تا خصوصا این معامله بتواند صورت گیرد، اگرچه هر عضو فعال این گروه همچنان تا عمق وجود رادیکال باقی می ماند و این قابلیت را دارد که دست به اقدامات تروریستی بزند.

این بدان معنی است که وقتی افرادی مانند بیدی و رستار تصمیم میگیرند که عضویت در این گروه تروریستی را رد کنند، نه تنها آنان با تهدید و ارعاب مجاهدین خلق روبرو میشوند – که آنان تهدید کردند که به طور خاص بیدی را خواهند کشت چرا که او در خصوص گروه لب به سخن باز کرده است – بلکه همچنین در شرایط نداری کامل رها میشوند چرا که دولت آلبانی آنان را صرفا به عنوان اعضای یک گروه تروریستی به رسمیت می شناسد. بعد از اینکه کمیساریا حمایت خود را قطع کرد، به بیدی و سایرین گفته شد که “شما باید از رجوی بخواهید تا اجازه دهد به مجاهدین خلق برگردید یا از سفارت ایران بخواهید تا شما را به ایران بازگرداند”. روشن است که این گزینه در هر صورت غیر ممکن است. این معمائی است که توسط آمریکا تولید شده و می بایست توسط آمریکا حل شود.

وضعیت مشابهی در عراق بعد از سال ۲۰۰۳ یعنی وقتی که مجاهدین خلق اسیر و خلع سلاح شده و در اردوگاه اشرف حفاظت میشدند وجود داشت. طی چند هفته ارتش آمریکا با جداشدگانی که از آنان درخواست کمک داشتند تا از این فرقه فرار کنند روبرو شد. بعد از این که تلاش کردند درخواست آنان را نادیده گرفته و آنان را به داخل گروه بازگردانند، نهایتا ارتش مجبور شد تحت ماده چهارم کنوانسیون ژنو یک محل جداگانه به اسم TIPF (مقر بازداشت و حفاظت موقت) در درون مقرهای خود برای اسکان دادن به جداشدگان ترتیب دهند. این موضوع به بسیاری دیگر این امکان را داد تا فرار کرده و نهایتا به خانواده خود و زندگی عادی بازگردند.

لازم است دولت آمریکا در حال حاضر بداند که عینا همان تعهدات در قبال افرادی که به آلبانی تحت توافق کلینتون در سال ۲۰۱۳ منتقل شدند وجود دارد. باید به آنها همان فرصت برای ترک مجاهدین خلق به صورتی که زمانی که در عراق بودند داده شد اعطا گردد. استقرار امن و جدا از فرقه و حمایت کافی باید به آنهائی که اساسا عضویت در یک گروه تروریستی را رد میکنند داده شود. تقریبا تصور اینکه چنین امری در حال حاضر صورت نمیگیرد غیر ممکن است. ولی در حالیکه هیچ کس تصور نمیکند که در میان آشوب جنگ در خاورمیانه و بحران انبوه پناهندگانی که به کشورهای غربی سرازیر شده اند، چیزی مشابه TIPF برای تروریست های سابق برقرار شود، ما همچنین میدانیم که داعش جداشدگان خود را میکشد. آنان این کار را تحت اصل مالکیت انجام میدهند – آنان معتقدند که مالک جنگجویان خود بوده و هر زمان که لازم باشد میتوانند آنان را نابود کنند.

در این صورت، اگر ما کنار ایستاده و اجازه دهیم که داعش، همانند مجاهدین خلق، شرایط خود را دیکته کند که چگونه باید با جداشدگان برخورد کرد، و هیچ کوششی برای خروج ایمن آنان انجام ندهیم، اگر نتوانیم به کسانی که میخواهند خود را رها کنند دست یاری دهیم، در این حالت ما خودمان بهتر از تروریست ها نیستیم.